Wamay tarpuyta tarpuniku yakupa kasqanpi yarqapa uran lawpi, kay pawkar waray yaqa tukupay killamanta, chaymayta ariway, aymuray killatan chakrata allinchan hinaspa chakmata takayta qallarin, chay ukukunan pampapas llampulla takapaq para uku kaptin, hinallataq, aymuray, inti raymi, qapaq sitwa killapi tarpunku uku qichwan lawninpi, qipataña tarputinkuqa unquymi anchata papata hapimun. Kay chawpi wasipa kasqankunapiñataqmi tarpunku aymuray killamanta yaqa quya raymi killakama, manan kay chawpi lawpiqa anchatachu hapin unquyqa, ichaqa wasipa kasqakunapiqa qapaq sitwa, quya raymi, usyay killakunapiqa takanapaqa qarpanañan.
Chay chakratan allinchanku chakmata takamunankupaq, ñawpaqtaraqmi rumita achkamanta utaq huklla kaspapas pallanku hinaspa huñunku, chaymi sacha qurakunatapas chillka, kapatu hukkunatapas takanku, chaymanta huñuspanku kañanku. Llankachikkuqa wasin wasinmi runakunata valikamun chakmaysimunanpaq, llankachikunan punchawñataqmi tutaraq hatarispa yanun, mikuruspañataqmi, qari pikuntin ñawpan llankachikuq, chakra pataman chayaruspakuñataqmi samarispaku kukankunta akunku tuqrayuqta, chaymanta llankayta qallarinku chakma takaypi chansankuta utaq ima asikunata rimaspanku, achka kaspaqa as punchawllapi tukunku, chaykamaqa warminqa wasipi yanun mikunata, hinaspa qipisqa apan utaq kawallupi qipichitamun.
Yachasqanchihina chakranchikunam qatakunapi, muqukunapi, qichqakunapi, ranrakunapi, wayqukunapi, llumpay qatakunapi, palaqtikunapi,, kaynakunataqa picowanmi takana, kantaqmi chakarakuna tumpan qatakuna, wayqukuna pampa niraqkuna, chayna katinqa tractorwan yapuchinku. Sichus ña punchawkuna tarpunapaq qichpamutinqa qarpanañan, chaymantan iskay utaq tawa punchwmantaña allinta qarpasqan suturutinñan rin tarpuq. Puka allpapiqa winan wayku papakunan, aqu allpakunapiqa yuraq papa wiñan allinta, wayku papapas wiñallanmi ichaqa asllatn rurun.
Hinallataqmi llankachikuq llaqta ukuta rin rantipakuq, wallpa aka wanuta, abonota fosfato de amonico puka kaqta, clurururo de potasiota puka kaqta, mana muhu kaptinqa muhuqutapas rantinkun, hinaman mikunapaq kaqkunata, llankaqninkunaman allinta mikuchinanpaq.
Muhuqupaq papata sumaqllantan akllanku ñawisapaspallanta, mana ismuyuqta, mana qiwi ñawita, taksa taksa purata, hatun hatun purata, sichus mana allintachu akllatikiqa, manan tarputiki pawamunmachu, hinaspapas mana allintachu rurun.
Abonotaqa iskaynin richkaqtan tupachin, hatun plástico llikllata pampaman mastaspa, huk saco puka kaq abonotan iskay saco yana abonowan tupachin allinta, hinaspa kaqmanta winan chay qara plastikuman.
Tarpuy qallarinapaq ñawpaqtaraqmi killata qawana ima punchawtan killa wañu utuq huntasqa, sichus chay punchaw tarpunki hinaptinqa, manan allintachu rurun ruyallan sunin.
Chaynallataqmi llankachikuqkunan warmiqari, huk utaq iskay punchaw llankanankupaq kachkaptinraqmi warmita qarita wasin wasin purispan minkakamun tarpuysinanapaq.
Tarpuq rinanku punchawqa tutaraqmi richkaspa yanun, chaymantañataqmi mikuspanku carroman qipin abonota, wallpa akata, pikukunata, yanunanpaq mankata, hinallataq warmantinkuna, llankaqnintinkuna rinku, uywakunatataqmi warmakuna qatin, utaq maman. Hatun ñanmanta karupi tarpuna chakra katinqa qipikunata kawalluwan, qipiwan, utaq waka qarawan chutanku apurayllamanña, chayarachispankun samarinku hinaspa kukata akunku tuqrayuqta allinta llankanankupaq, pacha mamaman pukuykuspa, raquta tinkaspa upyanku aschallata, allin kawsay qispinanpaq. Wakin llankachikuqkunaqa manañan chaytaqa ruwankuchu, kukallatan akunku tuqrayuqta.
Qallarinkun llankayta llapanku, qarikunan surkanku, qatiqnintan warmikuna warmakunapiwan muhunku, yaqa chaki masllapi churanaku, hatun papakunawanmi muqunku huk hukllawan, taksan papakunawanmi muqunku iska iskaywan, muhuqunaqa mana papata saruspa, chaymantan sirmanku wallpa akata yaqa iskay utaq kimsa ruyaman huk haptayta, wakin llankachikuqkunañataqmi churanku sapakaman papapa huklawninpikama huñullata huk haptayta iskay utaq kimsa yura imaman, hawanman abonota haptayta sirmanku yaqa tawa utaq kimsa churasqa papa yuramanhina, hinallataqmi wakin llankachikuqkunaqa abonotapas sapakaman papapa huklawninman churan huñullata, aptayta kimsaman utaq tawaman. hinallataqmi llapankumanta tapamunku ratkata, manachayqa rupay hapirutin mana allintachu rurunman utaq papa hinallapi chakirpanman hinaspa mana pawamunchu.
Wanuta chaymanta wallpa akata manan churanachu papa churasqapa hawanman, sichus chaynata churarutikiqa rupanmi papata hinaptin mana allintachu rurun utaq mana pawamunchu.
Hatun tarpuytañataqmi churanku mana qarpana chakrakunapin, yarqapa hanaynin lawkunapi yanan allpapi. Ñawpaqtaraqmi kay inti raymi killamanta chakrata allinchanku rumita pallamun, sacha yurakunata takanku, ischukuta kañanku, maypin mana ancha ischukuna utaq yurakunata qawarispa kañana, manachayqa niñan lluptiruskiman.
Yachasqanchihina chakranchikunam qatakunapi, muqukunapi, ranrakunapi, wayqukunapi llumpay qatakuna, palaqtikunapi chaynakunapiqa chakmataqa takanku picowanmi, kantaqmi chakrakuna tumpan qatakuna, wayqukuna, pampa niraqkuna, kaynapiqa tractorwan yapuchinku, allinta chakma ismunanpaq. Yaqa tarpunanpaq punchawkuna chayamutinñan, ñutupaspa surkanku hinaspa tarpunku.
Wakinkunañataqmi chakmaspa utaq yapuchispa pacha surkaspa tarpuyta qallarinku. Surkankutaqmi karuniqpikaman yunqay papa tarpunapaq, wakin papakuna tarpunapaqñataqmi hina imaynatan surkanku chaynatan surkan. Yaqa quya raymi tukupay killamantan tarpuyta qallarinku, kantaray killatan killantin tarpunku, aya raymi killapiñataqmi, tarpuna yaqa pichqa punchaw hinallakama, manachayqa manan allintachu papa rurun.
Chaynallataqmi tarpuchikuqkuna llaqta ukuta rinku rantipakuq wallpa akata wanuta, abonota iskaynin richkaqta puka yanata, mana muhu kaptinqa muhuqunata rantinku, hinallataq ima mikunapaq kaqkunata, llankaqninkunaman mikuchinanpaq. Abonotaqa huk puka, iskay yanawam chapuna, plástico llikllata pampaman mastaspa, chaymanta winana.
Tarpuy qallarinapaq, killata qawana wañupi utaq huntasqapi mana tarpunanapaq, manachayqa manan allintachu rurun, wakinñataqmi ninku tarpullawaqmi mikunapaq, vendenapaqpa, aswanqa manan muhupaqa allinñachu tarpukutiki manaña allintachu rurunman.
Llankachikuqmi wasin wasinmi runakunata minkakamun warmita qarita tarpuysimunanpaq, llankachikunan punchawñataqmi, tutaraq richkaspa yanun, mikuspakuñataqmi, carroman qipinku wallpa aka wanuta, abonota, mankata chawpi punchaw yanunankupaq, hinallataq warmantinkuna, llankaqnintinkuna lataspanku rinku, uywankunatataqmi warman utaq maman qatimun. Hatun ñankamanmi carrowan rinku, sichus qatapi chacka tarpunapaq katinqa, qipikunatan kawalluwan, qipiwan hapana, pataman chayaruspakuñataqmi samaspa kukankunta akunku tuqrayuqta, pacha mamaman pukun, raquta tinkan hinaspa aschallata upyan, wakin runakunataqmi manaña ruwanchu kaynataqa.
Mana surkasqa katinqa qarikunan surkanku, warmikuna papata churanku yunqay papata chaki maspi churanaku, huk papakunatataqmi chakihinallapi churanku, hatun papakunawanmi churanku huk hukllawan, taksan papakunawanmi churanku iska iskaywan, chaymantan sirmanku wallpa akata yaqa iskay utaq kimsa ruyaman huk haptayta, wakin llankachikuqkunañataqmi churachin huñullata papapa huklawninpikama, huk haptayta, iskay utaq kimsa yura imaman churan, qawanman abonota haptayta sirmanku yaqa tawa utaq kimsa yuramanhina, hinallataqmi wakin llankachikuqkunaqa abonotapas sapakaman papapa huklawninman churan huñullata, aptayta kimsaman utaq tawaman hina, qatiqnillanmanmi tapana allin ratkata.
Wanuta chaymanta wallpa akata manan churanachu papa tarpusqa hawanman, sichus chaynata churarutikiqa rupanmi papata hinaspan mana allintachu rurunman. Hinallataqmi mana unaytaqa rupaywanqa papa surkaman churasqataqa hapichinachu, nitaq mana ratkata tapatikiqa rupay chayarutin mana allintachu rurunman hinaspapas ismuruspa mana wiñamunmanchu.